Tóm tắt luận án Tài sản thế chấp và xử lý tài sản thế chấp theo quy định của pháp luật dân sự Việt Nam hiện hành

1. Thế chấp l à bi ện pháp b ảo đảm có tính chất đối vật, quyền của bên nh ận thế chấp là vật quyền bảo đảm. Pháp luật từ thời La M ã cổ đại cho đến pháp luật đương đ ại của các n ư ớc như Nga, Đức, Nhật, Pháp đều ghi nhận vật quyền thế chấp b ên c ạnh các loại vật quyền khác như quy ền sở h ữu, quy ền hư ởng dụng, quyền địa dịch Để thể hiện đúng bản chất của quan hệ thế chấp v à đ ể thống nhất với quy định về thế chấp theo pháp luật của các nước thì pháp lu ật của Việt Nam cần có sự ghi nhận thêm về quyền của bên nh ận thế chấp là m ột loại vật quy ền bảo đảm v à đ ặt chúng trong phần T ài sản v à quy ền sở hữu trong cấu trúc của Bộ luật Dân sự năm 2005 (hay còn gọi l à ph ần Vật quyền theo quy định của Bộ luật Dân sự Nh ật Bản, Pháp) . 2. Tài s ản thế chấp phải thuộc quyền sở hữu của bên th ế chấp - đây là một nguyên t ắc bất di bất dịch. B ên th ế chấp có thể dùng tài s ản thuộc quyền sở hữu của mình để đảm bảo cho việc thực hiện nghĩa vụ của m ình hoặc để đảm bảo cho việc thực hiện nghĩa vụ của ng ư ời khác. Mọi tài s ản đều có thể d ùng đ ể 23 24 th ế chấp nếu đáp ứng đ ư ợc c ác điều kiện thế chấp v à đư ợc các bên th ỏa thuận. Tài sản hình thành trong t ương lai chỉ có thể là tài sản thế chấp nếu đáp ứng được tính "có th ể xác định đ ư ợc". Đặc điểm "tính có thể xác định đ ư ợc" n ày c ần đư ợc giải thích đó là nh ững tài s ản bổ sung/phụ t hêm/s ẽ thay đổi/nguồn thu từ tài s ản thế chấp ban đầu l à tài sản "đã có" và "đã thu ộc sở hữu" của bên th ế chấp. Pháp luật Việt Nam cần có sự sửa đổi những quy định về loại t ài s ản n ày để tạo nên tính thống nhất với các điều kiện chung của t ài sản thế chấp và m ới có thể xử lý đ ư ợc để bảo vệ quyền lợi cho bên nhận thế chấp. T ài s ản l à hàng hóa luân chuy ển trong quá tr ình sản xuất kinh doanh đư ợc thế chấp cần phải xác định c ụ thể nội h àm như đó là hàng trữ kho và nguồn thu có đư ợc từ bán hàng hóa đó. Các mô h ì nh cụ thể đối với thế chấp h àng trữ kho và nguồn thu cần đ ư ợc tham khảo để làm căn cứ bảo vệ hữu hiệu cho quyền lợi của bên nhận thế chấp v à t ạo điều kiện cho các giao dịch tín dụng đư ợc phát triển an toàn và thông suốt. Căn hộ h ình thành trong tương lai c ó thể dùng để thế chấp nếu được "đăng ký tạm thời" quyền sở hữu. Việc mua bán căn hộ đó cần phải được công chứng v à ch ủ đầu t ư phải có sẵn hai loại bảo hiểm: bảo hiểm hoàn thi ện công tr ình và b ảo hiểm thiệt hại do công trình gây ra.