Đề tài Về cách dạy và cách dịch ý nghĩa thời gian giữa hai ngôn ngữ Nga – Việt

<p> Kết quả miêu tả, phân tích, đối sánh hai ngôn ngữ đã cho thấy: ý nghĩa thời gian là ý nghĩa có trong tất cả các ngôn ngữ nhưng cách diễn đạt nó bằng THÌ lại chỉ có ở một số ngôn ngữ, trong đó có loại ngôn ngữ biến hình như tiếng Nga. Khi nói tới ý nghĩa thời gian, một mặt ta thấy nó có thể được diễn đạt bằng phương tiện từ vựng như tiếng Việt, mặt khác, nó cũng có thể được diễn đạt bằng phường tiện ngữ pháp như tiếng Nga và mối quan hệ giữa hai phương tiện này có thể được lấy làm tiêu chí đánh giá chúng về mặt loại hình học. Việc chỉ ra sự khác biệt trong cách biểu đạt ý nghĩa thời gian giữa đặc trưng hữu THÌ của tiếng Nga với đặc trưng vô THÌ của tiếng Việt, một mặt cung cấp cho loại hình học một tiêu chí khá minh xác để phân biệt phương tiện ngữ pháp với tính chất "bắt buộc" và phương tiện từ vựng với tính chất "tùy nghi" (không bắt buộc); mặt khác, nó còn giúp ta thấy được sự hội nhập giữa đặc điểm loại hình riêng biệt của một ngôn ngữ với đặc điểm phổ quát của ngôn ngữ nhẫn loại, chứng minh cho tính "đa dạng" về phương diện biểu đạt của các ngôn ngữ, mà nhờ đó "sự hội nhập này mới có thể được thực hiện mà không dẫn tới sự đơn điệu, tẻ nhạt." ([44], 2001: 4). Thông qua cách miêu tả, phân tích, so sánh, đối chiếu, chúng ta có thể xác định một nguyên lý phổ quát là: cách diễn đạt làm thành nét riêng của mỗi ngôn ngữ và cũng làm thành đặc trưng loại hình của nó. Do vậy, dạy một thứ tiếng nào đó cũng có nghĩa là dạy cách tư duy, cách diễn đạt bằng ngôn ngữ đó. Trong khi việc nghiên cứu tiếng Việt nói chung trước đây thường xuất phát từ cấu trúc của ngữ hệ Ấn - Âu nhằm giải quyết những vấn đề thực tiễn của loại ngôn ngữ tổng hợp tính - biến hình, vì thế không tránh khỏi cách nhìn phiến diện và những điều bất cập thì việc tìm hiểu cách diễn đạt ý nghĩa thời gian trong tiếng Việt, so sánh với tiếng Nga sẽ giúp chúng ta có cơ sở nhận thức đúng đắn về bản, chất loại hình của tiếng Việt để miêu tả nó một cách thích hợp, gạt bỏ lối suy diễn mang tính áp đặt, chủ quan, cung cấp thêm cho Việt ngữ học những giá trị đáng kể về mặt lý thuyết, giúp cho việc giải quyết những vấn đề mà một ngôn ngữ đơn lập như tiếng Việt đặt ra cho ngôn ngữ học hiện đại. </p>