Đề tài Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, lý luận và thực tiễn

Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là một chế định quan trọng trong luật dân sự. Theo quy định tại Điều 281 BLDS năm 2005 thì một trong những căn cứ làm phát sinh nghĩa vụ dân sự là sự kiện "gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật" và tương ứng với căn cứ này là các quy định tại chương XXI, Phần thứ ba Bộ Luật Dân Sự (BLDS) "trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng". Sự kiện gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật là căn cứ làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Trong trường hợp này trách nhiệm được hiểu là nghĩa vụ, bổn phận của người gây thiệt hại phải bồi thường cho người bị thiệt hại. Nhà làm luật trong trường hợp này đã đồng nghĩa trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng với "nghĩa vụ phát sinh do hành vi trái pháp luật". Điều 604 BLDS đã xác định sự đồng nghĩa này bằng quy định: "Người nào do có lỗi cố ý hoặc vô ý xâm phạm đÕn tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tái sản . mà gây thiệt hại thì phải bồi thường" Trách nhiệm bồi thường thiệt hại làm phát sinh nghĩa vụ bồi thường và từ nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại tạo ra quan hệ nghĩa vụ tương ứng với khái niệm nghĩa vụ được quy định tại Điều 281 BLDS: "Nghĩa vụ dân sự là việc mà theo quy định của pháp luật thì một hoặc nhiều chủ thể (gọi là người có nghĩa vụ) phải làm một công việc hoặc không được làm một công việc vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác (gọi là người có quyền). Từ quy định này có thể nêu khái niệm về nghĩa vụ bồi thường thiệt hại như sau. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại là một loại quan hệ dân sự trong đó người xâm phạm đÕn tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tái sản, các quyền và lợi ích hợp pháp của người khác mà gây ra thiệt hại phải bồi thường những thiệt hại do mình gây ra. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu vµ ph¹m vi nghiªn cøu 2.1. Môc ®Ých nghiªn cøu TËp trung nghiªn cøu vÒ tr¸ch nhiÖm båi th­êng ngoµi hîp ®ång trong mét sè tr­êng hîp cô thÓ tõ ®ã ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ vÒ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi c¸c chÕ ®Þnh vÒ viÖc båi th­êng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång, còng nh­ c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù liªn quan ®Ðn vÊn ®Ò nµy. 2.2. Ph¹m vi nghiªn cøu Trong khu«n khæ cña mét bµi tiÓu luËn, t¸c gi¶ kh«ng cã tham väng tr×nh bµy hÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÕ ®Þnh båi th­êng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång mµ chØ xin tËp trung lµm s¸ng tá mét vµi tr­êng hîp cô thÓ lµ båi th­êng thiÖt h¹i do nguån nguy hiÓm cao ®é g©y ra (§iÒu 623 Bé luËt d©n sù), båi th­êng thiÖt h¹i do vi ph¹m quyÒn lîi cña ng­êi tiªu dïng (§iÒu 630 Bé LuËt d©n sù), båi th­êng thiÖt h¹i do oan sai trong tè tông (§iÒu 620 Bé LuËt d©n sù) 3. C¬ së lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.1. C¬ së lý luËn §Ò tµi ®­îc nghiªn cøu dùa trªn c¬ së lý luËn chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng, lý luËn chñ nghÜa M¸c – Lªnin vÒ nhµ n­íc vµ ph¸p luËt quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. 3.2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi t¸c gi¶ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu nh­ ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra, kh¶o s¸t; ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch,tæng hîp; ph­¬ng ph¸p trõu t­îng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸, ph­¬ng ph¸p so s¸nh ®èi chiÕu, ph­¬ng ph¸p quy n¹p, diÔn dÞch . 4. Bè côc cña tiÓu luËn Ngoµi phÇn më ®Çu, néi dung, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o. PhÇn néi dung cña bµi tiÓu luËn ®­îc t¸c gi¶ chia thµnh 2 ch­¬ng: Ch­¬ng 1. Kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm båi th­êng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång Ch­¬ng 2. Båi th­êng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång trong mét sè tr­êng hîp cô thÓ.